آیا مخالفان با موشک مسلح می شوند؟

آیا مخالفان با موشک مسلح می شوند؟

عناصری از «جیش الفتح» در حال پرتاب موشک به سوی نیروهای نظامی سوریه در حومه لاذقیه – عکس از گیتی

سخنان عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان سعودی در خصوص تأیید تسلیح معارضان سوری با موشک های زمین به هوا، به منظور اصلاح تعادل جنگی، امید زیادی داد که در مدت اخیر شاهد دگرگونی بدی به سود رژیم دمشق و نیروهای ایران و روسیه شده است. امید در پایان دادن به ممنوعیت تحمیل شده بر «ارتش آزاد»، به عنوان یک اپوزیسیون میانه رو است، تا بتواند مناطق خود را حفاظت کند، و با عملیات کشتار و آوارگی گسترده ای که در یک پروژه مشخص با هدف تغییر نقشه جمعیتی در سوریه، غیرنظامیان را هدف قرار داده مقابله کند. از سوی دیگر حمایت از مخالفان، به منظور ساقط کردن طرح تحمیل کردن راه حل سیاسی در مذاکرات است که با هدف حفظ بشار اسد و رژیم او، با وجود جنایاتی که مرتکب شدند، در حال آغاز است.

برای این که نیروهای ترکیه، یا عربی یا بین المللی برای حمایت از مردم  بی دفاع سوریه در برابر نیروهای رژیم اسد و ایران، و نیروهای روسی که از نظر نظامی پیشرفته هستند وارد نشوند، تنها راه حل عاقلانه بالا بردن توانایی های مبارزان مخالف با سلاح های کیفی است که به دلایل مختلف از آن ها محروم شدند، که بعضاً به علت ترس از دست رفتن اسلحه از آن ها و سقوط آن به دست یک سازمان تروریستی مانند «داعش» است، که اغلب آن ها را به اشتباه نشانه می رود.

گمان نمی کنم دولت های حامی مخالفان به گسترش دایره جنگ و یا خارج شدن از قواعد از پیش شناخته شده درگیری ها علاقمند باشند، به طوری که نه ترکیه گسترش یابد، و نه روس ها به طور کامل در صف ایرانی ها و متحدانشان قرار گیرند.

به همین علت الجبیر درباره موشک هایی سخن گفت که جنگنده ها را هدف قرار می دهند، و سپس مشخص کرد تنها هواپیماهایی که بشکه های مواد منفجره پرتاب می کنند و مناطق مسکونی را با گازها و مواد شیمیایی ممنوع بمباران می کنند و تا حد زیادی باعث ویرانی و تخریب وحشتناک شهرها می شوند.

وضعیت جدید در عرصه نبرد بسیار خطرناک تر از پیش شده است که این امر باعث می شود در سیاست های محتاطانه تجدید نظر کرد. اپوزیسیون میانه رو سوریه اگر با موشک های زمین به هوا مسلح شود و موشک های ضد تانک در اختیار آن گذاشته شود و اطلاعات بیشتری به آن داده شود، هنوز هم قادر به تغییر توازن جنگ می باشد.

البته نباید حجم کمک هایی که از کشورهای منطقه به اپوزیسیون سوریه می رسد، و به ندرت درباه آن چیزی اعلام می شود و نقش تأثیر گذاری که در بقا و پیروزی اپوزیسیون میانه رو در برابر نیروهای نظام و همچنین سازمان های تروریستی داشته است را نباید کم دانست. از ماه اکتوبر (مهرماه) گذشته، یعنی پس از مداخله نظامی روس ها در صف بشار اسد، گزارش های مستقل تأکید دارد مخالفان سوری پس از به دست آوردن موشک های کیفی، در منهدم کردن تعداد زیادی از زره پوش های سوریه، موفقیت بسیار بیشتری نسبت به دستاوردهای سال های گذشته خود داشته اند. این امر ادامه تعادل جنگی در میدان نبرد را علی رغم پیروزی روس ها در منهدم کردن مناطق تحت کنترل مخالفان تفسیر می کند.

اگر آن چه الجبیر مطرح کرد با مسلح کردن مخالفان با موشک های چینی، در صورت فراهم نبودن موشک های آمریکایی، برای هدف قرار دادن هواپیماها و بالگردهای نظام سوریه و مجبور ساختن جنگنده های روسی به انجام پروازهای کم تر و یا در ارتفاعات بالا برای گریز از موشک ها، قابل تحقق است، اما این امر به  نفع تسریع مصالحه سیاسی قابل قبول برای اکثر احزاب است.

یکی از دلایلی که برای مخالفت با تسلیح مخالفان با موشک های زمین به هوا به آن استدلال شد، نگرانی از تکرار تجربه موشک های «استینگر» آمریکایی است که پس از مقابله با نیروهای شوروی از افغانستان بیرون رفتند و برای تهدید کشورهایی مانند ایالات متحده و عربستان سعودی که آن ها را خریداری کرده بودند و مخالفان افغانی را مسلح کرده بودند به کار برده شدند، و بسیاری از آن ها در اختیار سازمان القاعده قرار گرفته بودند. توجیه سوء ظن این است که این امکان وجود دارد از سوی رژیم و یا گروه های تروریستی در مخالفان سوریه، از جمله اپوزیسیون میانه رو، نفوذ شده باشد، و یا این که بر علیه دستور العمل سختگیرانه در خصوص ماهیت هدف های مجاز، در میان آن ها شورش صورت گیرد. از سه سال پیش و از زمان بالا گرفتن درگیری ها در سوریه درباره این هشدارها به صورت مکرر بحث هایی صورت گرفت، و برخی نظامیان در اپوزیسیون میانه رو ایده ای را مطرح کردند که این نوع سلاح ها با تراشه های الکترونیکی تنظیم شوند به طوری که استفاده از آنها را برای مقاصد دیگر محدود کند، ولی به آن ها گفته شد این ایده کافی و تضمین شده نیست. علاوه بر این پیشنهاد دیگری مطرح شد مبنی بر این که موشک ها در دست نخبگانی از مخالفان قرار گیرند و تحت نظارت نظامیانی از کشورهایی باشند که حضور اطلاعاتی در میدان داشته باشند. این پیشنهاد هم بر این اساس که قانع کننده نیست رد شد.

اما جنگ گسترش یافت، و بر همه مردم سوریه و کشورهای همسایه خطرناک تر شد، و خطرات آن به اروپا هم رسید. روس ها پوشش هوایی نیروهای اسد، برای پیشروی به سمت مرز ترکیه را فراهم می کنند، و ایرانی ها نیز با حمایت هوایی روس ها، در جنوب پیشروی کردند و شهر شیخ مسکین و اطراف آن را به دست گرفتند که تهدیدی برای امنیت اردن می باشد. در این جا تنها تماس های سیاسی برای توقف دایره خطر کافی نیست. هم زمان با دیدارهای قدرت های بزرگ، و دیگر کشورهای مرتبط با جنگ در ژنو، برای تصویب یک پروژه سیاسی، با توجه به تعادل وضعیت فعلی و تصمیم گیری برای آینده سوریه، باید یک بار دیگر تعادل جنگی صورت گیرد به طوری که به نفع اپوزیسیون میانه رو تبدیل شود.

میان مداخله در جنگ در سوریه ضد رژیم سوریه و روسیه و ایران از یک سو، و تقویت نظامی و اطلاعاتی مخالفان، به نظر می رسد گزینه دوم خطر کم تری داشته باشد و فوریت بیشتری داشته باشد.